Decentralized Autonomous Organization (DAO) là gì?
Trong cách mạng công nghiệp 4.0, công nghệ Blockchain đã và đang thay đổi hệ thống tài chính của chúng ta. Tuy nhiên, các tính chất của blockchain như phi tập trung và bất biến… không chỉ hữu dụng trong các ứng dụng tiền tệ như Bitcoin, mà còn trong nhiều lĩnh vực khác trong đó có quản trị. Với Blockchain, con người có thể vận hành một dạng tổ chức hoàn toàn tự động mà không cần đến một bên điều hành trung tâm nào. Điều đó gọi là tổ chức tự trị phi tập trung, hay gọi là Decentralized Autonomous Organization. Bài viết này sẽ giải thích cho bạn hiểu nó là gì và tổng quát về các tổ chức này.
ẩn
Decentralized Autonomous Organization là gì?
Decentralized Autonomous Organization (viết tắt: DAO) là “tổ chức tự trị phi tập trung”. Để đủ tiêu chuẩn trở thành một DAO, một thực thể phải đáp ứng cả ba yêu cầu: phi tập trung, có quyền tự trị, và có tổ chức.
Phi tập trung
Phi tập trung có nghĩa là không có một cá nhân riêng lẻ hay một tổ chức nào có thể kiểm soát tổ chức hoặc có thể ra lệnh cho các thành viên trong tổ chức đó. Để hoạt động đúng đắn, DAO phải có các quy tắc cốt lõi về sự góp phần trên lý thuyết để có thể cho phép bất cứ ai tham gia và nói về cách tổ chức được vận hành mà không có sự cho phép của các thành viên hoặc người sáng lập hiện có. Để kiểm tra lý thuyết này trên thực tế, một cá nhân hoặc một nhóm sẽ phải tham gia và kiểm soát một phần của DAO trong trường hợp những người sáng lập và các thành viên chủ chốt không muốn điều đó xảy ra. Một DAO là mở cửa cho những người tham gia và hoạt động, chỉ cần gia nhập và chạy.
Tự trị
Khía cạnh khác của DAO cũng như thiết yếu ngang với yếu tố phi tập trung là tính tự trị. Tổ chức phi tập trung theo lý thuyết không phải là một hệ sinh thái khép kín mà sẽ phải chịu ảnh hưởng từ bên ngoài trong việc gây quỹ và các hỗ trợ khác. Điều này có nghĩa là các nhóm bên ngoài sẽ kiểm soát tổ chức phi tập trung qua việc cấp vốn hay các chức năng quan trọng khác, qua đó làm cho tổ chức tập trung trong thực tế. Bởi vậy, một DAO thực sự cần mô hình tự tài trợ. Đối với một DAO dựa trên tiền tệ, điều này đơn giản chỉ là có một phần quỹ dành để tự tài trợ cho nhóm. Đối với những DAO khác, kiểu tự tài trợ này có thể khác nhau, và có thể bao gồm cả việc bán token hoặc quyền sở hữu nhóm đối với các tài sản tạo ra thu nhập.
Có tổ chức
DAO cần phải được tổ chức. Một dự án mã nguồn mở có thể sẽ phi tập trung nếu bất cứ ai cũng có thể sử dụng hoặc dựa vào các dịch vụ của dự án, và một số dự án phi tập trung thậm chí có thể cung cấp tài chính nội bộ cho những người cùng tham gia. Tuy nhiên, để đủ điều kiện như một DAO, một dự án cần phải có một số cấu trúc tổ chức cho phép cả nhóm cùng hợp nhất và đưa ra các quyết định thống nhất về chiều hướng của mạng lưới.
Bởi vậy, một DAO phải phi tập trung hoàn toàn mà mở cửa cho bất kỳ ai có thể tham gia nếu họ đáp ứng các nguyên tắc thống nhất, phải có sự hỗ trợ và gây quỹ hoàn toàn độc lập, và phải có khả năng kết hợp lại với nhau như một mạng lười thống nhất để đưa ra các quyết định.
DAO hoạt động như thế nào?
Thông qua việc sử dụng các hợp đồng thông minh (smart contract), DAO có thể làm việc với các thông tin bên ngoài và thực hiện các lệnh dựa trên chúng một cách tự động mà không cần bất kỳ sự can thiệp nào của con người.
Các quy tắc và các giao dịch (transactions) trong DAO được lưu trữ một cách minh bạch trên blockchain. Các quy tắc thường được quyết định bởi các bên liên quan thông qua hình thức bỏ phiếu. Thông thường, cách các quyết định được đưa ra trong DAO là thông qua các đề xuất. Nếu một đề xuất được đa số các bên liên quan bỏ phiếu tán thành (hoặc hoàn thành một số quy tắc khác được đặt trong các quy tắc đồng thuận mạng), thì nó sẽ được thực hiện.
Hiểu theo một cách nào đó thì một DAO hoạt động tương tự như một công ty hoặc quốc gia, nhưng khác biệt ở chỗ nó lại hoạt động theo kiểu phi tập trung.
Thành viên của DAO không bị ràng buộc bởi bất kỳ hợp đồng chính thức nào. Họ ràng buộc với nhau bởi một mục tiêu chung và các ưu đãi trên mạng gắn liền với các quy tắc đồng thuận. Các quy tắc chi phối tổ chức này hoàn toàn minh bạch và được viết trong phần mềm mã nguồn mở của mạng đó. Tuy nhiên vì DAO hoạt động không biên giới, chúng có thể phải chịu các khu vực pháp lý khác nhau tùy mỗi quốc gia.
Giống như tên của nó, một DAO có tính phi tập trung và vận hành hoàn toàn tự động. Nó phi tập trung vì không một thực thể nào có thẩm quyền đưa ra và thực thi các quyết định. Và nó tự động vì nó có thể tự vận hành theo mã máy và các quy tắc có sẵn mà không cần ai điều khiển.
Khi một DAO được triển khai, nó không thể được kiểm soát bởi một bên mà thay vào đó được điều chỉnh bởi một cộng đồng người tham gia. Nếu các quy tắc quản trị xác định trong giao thức được thiết kế tốt, chúng sẽ hướng tới kết quả có lợi nhất cho mạng. Nói một cách đơn giản, DAO cung cấp một hệ điều hành để cộng tác mở. Hệ điều hành này cho phép các cá nhân và tổ chức cộng tác mà không cần phải biết hoặc tin tưởng lẫn nhau từ trước.
Lời kết
DAO cho phép các tổ chức thoát khỏi sự phụ thuộc vào các tổ chức truyền thống. Thay vì một thực thể trung tâm điều phối người tham gia, các quy tắc được vận hành tự động và hướng tới kết quả có lợi nhất cho toàn mạng.
Thách thức thực sự đối với việc thực hiện DAO có lẽ không hoàn toàn là công nghệ, mà là chính xã hội. Hy vọng rằng với sự phát triển của blockchain thì các DAOs sẽ được chấp nhận nhiều hơn và ngày càng được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực cuộc sống
CẢNH BÁO: Đầu tư vào các sản phẩm tài chính tiềm ẩn rất nhiều rủi ro mà có thể không phù hợp với một số nhà đầu tư. Do đó hãy cân nhắc kỹ lưỡng và làm chủ bản thân trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào cấu thành từ những nội dung tham khảo tại GiaiMaCoin.Com.
Mục lục
